ĐÀI BẮC, ĐÀI LOAN – Media OutReach – Ngày 19 tháng 6 năm 2020 – Ba ông Charles Dinarello (Mỹ), Marc Feldmann (Anh / Australia) và Tadamitsu Kishimoto (Nhật Bản) vừa được công bố là người chiến thắng chung của Giải thưởng Tang năm 2020 về Khoa học dược phẩm sinh học do có những thành tựu đóng góp “cho sự phát triển của các liệu pháp sinh học nhắm mục tiêu cytokine để điều trị các bệnh viêm nhiễm”.

Thêm vào niềm vui của Tiến sỹ Tadamitsu Kishimoto khi giành giải thưởng với những người bạn cũ là Tiến sỹ Marc Feldmann và Tiến sỹ Charles Dinarello là thực tế rằng, nghiên cứu cơ bản mà 3 ông dành gần một thế kỷ đã đóng góp tích cực cho khoa học y tế và thậm chí còn cho thấy tiềm năng có thể giúp đỡ bệnh nhân bị nhiễm dịch COVID-19.

Làm thế nào các loại thuốc điều trị các bệnh viêm cũng có thể được sử dụng để chống lại COVID-19? Nhiều bệnh nhân bị nhiễm virus Corona chủng mới (SARS-CoV-2) tác nhân gây đại dịch COVID-19 có thể bị ảnh hưởng bởi cái gọi là “hội chứng bão cytokine”. Một cơn bão cytokine cũng là một phản ứng viêm xảy ra, khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy giảm và giải phóng một lượng cytokine dư thừa không chỉ tấn công những tác nhân lạ xâm lược, mà còn bắt đầu thiết lập các tế bào khỏe mạnh, gây tổn thương cho các mô và cơ quan. Cần nói thêm ở đây rằng, cytokine là các protein hay glycoprotein không phải kháng thể được sản xuất và phóng thích bởi các tế bào bạch cầu viêm và một số tế bào khác không phải bạch cầu. Các protein này hoạt động trong vai trò là các chất trung gian điều hòa giữa các tế bào trong cơ thể.

COVID-19 không phải là căn bệnh duy nhất có thể biến hệ thống miễn dịch của chúng ta chống lại chính chúng ta. Một rối loạn miễn dịch khác có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng và có thể gây tử vong là “bệnh tự miễn”, một loại bệnh viêm có thể gây ra tình trạng hỗn loạn trong cuộc sống hàng ngày của 5-10% dân số toàn cầu.

Khi ít được biết về các cytokine, thì ba nhà khoa học này đã tiến hành nghiên cứu mang tính đột phá, cho thấy vai trò quan trọng của các cytokine là các chất trung gian gây viêm. Các yếu tố hoại tử khối u (Tumor necrosis factors – TNF), interleukin-1 (IL-1) và interleukin-6 (IL-6) là 3 trong số các cytokine được nghiên cứu nhiều nhất bởi cộng đồng khoa học và sinh học nhắm vào chúng là một trong những dược phẩm sinh học được sử dụng rộng rãi nhất. Những người được trao Giải thưởng Tang đã có những đóng góp mang tính biến đổi cho việc phát hiện và / hoặc phát triển trị liệu nhắm vào 3 cytokine này.

Cho dù cái tên như vậy, nhưng công việc chính của các yếu tố hoại tử khối u, như được phát hiện ra sau đó, là điều chỉnh các tế bào miễn dịch. Tiến sỹ Marc Feldmann, Giáo sư tại Đại học Oxford (Anh), đã quan tâm đến nghiên cứu về viêm khớp dạng thấp, một trong những bệnh tự miễn phổ biến nhất trên thế giới. Bác sĩ Marc Feldmann là người đầu tiên chứng minh rằng, các khớp bị bệnh của những người bị viêm khớp dạng thấp có nhiều cytokine gây viêm hơn bình thường và xác định TNF là tác nhân quan trọng.

Sau khi vượt qua sự hoài nghi đáng kể, cuối cùng, Tiến sỹ Marc Feldmann đã thuyết phục được một công ty dược phẩm hợp tác với mình và phát triển thành công một kháng thể chống TNF, tỏ ra rất hiệu quả trong việc chống viêm khớp dạng thấp. Những tiến bộ đáng chú ý mà họ đạt được trong điều trị các bệnh tự miễn và viêm do đó cho phép bệnh nhân bị suy nhược do tình trạng thoái hóa này để lấy lại quyền kiểm soát cuộc sống của mình.

IL-1 là cytokine đầu tiên được xác định và được chứng minh là chất trung gian điều trị viêm. Tiến sỹ Charles Dinarello, hiện là giáo sư y khoa tại Đại học Colorado (Mỹ), được coi là một trong những người phát hiện ra cytokine và được ghi nhận với việc phát hiện và tinh chế protein IL-1b, cũng như nhân bản gen được mã hóa trên nó. Sau đó, một protein liên quan khác đã được xác định bởi các nhóm khác và được đặt tên là chất đối kháng thụ thể IL-1 (IL-1Ra), có thể ngăn chặn hoạt động sinh học của IL-1.

Một phiên bản tái tổ hợp của IL-1Ra đã được phát triển để điều trị viêm khớp dạng thấp và sau đó, được Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chấp thuận. Những thành tựu lâm sàng này đã tạo ra IL-1 như là trung gian mạnh của sốt và viêm, dẫn đến sự phát triển của phương pháp trị liệu cho cytokine quan trọng này và hỗ trợ những đóng góp của Tiến sỹ Charles Dinarello cho sinh học cytokine và cơ chế bệnh sinh (pathogenesis) của các bệnh viêm nhiễm.

Tiến sỹ Tadamitsu Kishimoto, giáo sư tại Đại học Osaka (Nhật Bản) đã phát hiện và nhân bản IL-6, một cytokine điều chỉnh việc sản xuất kháng thể. Nhóm của ông sau đó đã xác định và nhân bản thụ thể của cytokine này và chứng minh sự liên quan của IL-6 trong cơ chế bệnh sinh của các bệnh viêm khác nhau. Sau đó, ông đã chuẩn bị một kháng thể thụ thể kháng IL-6 đơn dòng và giúp tiến hành các thử nghiệm quy mô lớn về hiệu quả và độ an toàn của kháng thể ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, cũng như trẻ vị thành niên bị viêm khớp .

Công trình của Tiến sỹ Tadamitsu Kishimoto đã biến đổi lĩnh vực cytokine và chuyển đổi nó từ sinh học mô tả sang khoa học và y học phân tử hiện đại. Công việc của ông cũng đã dẫn đến những đột phá lâm sàng lớn và phát triển các phương pháp trị liệu mới cho các bệnh mãn tính đa cơ quan nghiêm trọng. Những đóng góp của Tiến sỹ Tadamitsu Kishimoto bao gồm khám phá cơ bản, hình thành giả thuyết, khám phá thuốc và dịch lâm sàng.

Tóm lại, công việc tiên phong của ba nhà khoa học Marc Feldmann, Charles Dinarello và Tadamitsu Kishimoto đã dẫn đến sự phát triển của dược phẩm sinh học, mang lại sự cứu trợ cho hàng triệu người bị hành hạ bởi các bệnh tự miễn hoặc viêm.

Cả 3 cytokine đều có liên quan nghiêm trọng đến sinh bệnh học của một loạt các bệnh. Đáng chú ý là vai trò quan trọng của chúng trong các cơn bão cytokine gây ra bởi COVID-19. Do sinh học nhắm vào 3 cytokine tương ứng có thể ức chế hoạt động của cytokine, nên chúng đã được sử dụng thành công để điều trị cơn bão cytokine ở bệnh nhân mắc dịch COVID-19 hoặc đang được điều tra như một liệu pháp, khiến mọi người hy vọng vào thời điểm đại dịch vẫn còn diễn biến phức tạp và chưa được khống chế.

Được thành lập bởi doanh nhân Đài Loan, Tiến sỹ Samuel Yin, Giải thưởng Tang được trao 2 năm một lần trong 4 lĩnh vực là Phát triển bền vững, Khoa học dược phẩm sinh học, Trung Quốc học và Luật pháp. Mỗi người đoạt Giải thưởng Tang được nhận 40 triệu Đài tệ (khoảng 1,33 triệu USD) bằng tiền mặt, 10 triệu Đài tệ (khoảng 0,33 triệu USD) khoản tài trợ nghiên cứu, một huy chương được làm bằng vàng nguyên chất 99,99% được thiết kế bởi nhà thiết kế Nhật Bản Fukasawa Naoto. Giải thưởng nhằm mục đích thúc đẩy sự tương tác và hợp tác giữa văn hóa và công nghệ để tìm ra cho sự phát triển bền vững của thế giới trong thế kỷ 21. Để biết thêm thông tin, hãy truy cập trang web chính thức của giải thưởng tại https://www.tang-prize.org/en/first.php.

Thông tin về Tang Prize (Giải thưởng Tang)

Tiến sĩ Samuel Yin, Chủ tịch Tập đoàn Ruentex, đã sáng lập Giải thưởng Tang vào tháng 12 năm 2012 như một phần mở rộng của giá trị tối cao mà gia đình ông đặt vào giáo dục. Với ý định nhớ lại thời kỳ hoàng kim của nhà Đường trong lịch sử Trung Quốc, Giải thưởng Tang tìm kiếm nguồn năng lượng truyền cảm hứng cho những người làm việc ở tất cả các nơi trên thế giới. Để biết thêm thông tin về Giải thưởng Tang và những người từng đoạt giải, hãy truy cập www.tang-prize.org.